ANATOMI DAN FISIOLOGI : Sistem Rangka

SISTEM RANGKA

Sistem rangka sentiasa menyokong pergerakan tulang-tulang. System ini merangkumi sendi, ligamen, tendon, rawan (kartilej) dan tulang. Tulang terbentuk khas supaya dapat menahan tekanan dan tarikan mekanikal. Tulang terbentuk daripada kalsium dan fosforus. Kalsium fosfat yang terdapat dalam tulang membentuk serat tulang yang kuat.

TULANG

Tulang sebenarnya diliputi dengan porestium. Di hujung pangkal pula diliputi kartilej (rawan). Tulang juga diselaputi dengan kapilari darah.

Semua tulang mempunyai mineral. Garam mineral mengeraskan bahan antara sel tulang. Kandungan tulang ialah 2/3 garam galian dan 1/3 bahan organic (sel-sel yang laru dalam gliserol). Jika tiada gaam dalam tulang maka tulang akan menjadi lebih teguh, lentur dan elastic.

Tulang terdiri dari empat jenis saiz iaitu tulang panjang, tulang pendek, tulang pipih dan tulang tidak sama bentuk.

Tulang Panjang

Berfungsi sebagai system tuas. Berbentk bengkok sedikit dan merupakan tulang mampat. Contoh femur, fibula dan tibia (kaki), radius, ulna, humerus (tangan) dan klavikel (badan).

Struktur tulang panjang ialah: epiphyses – hujung tulang panjang; diaphysis –dikenali sebagai aci, bersifat mam;pat dan mempunyai sum-sum tulang; periosteum – merupakan tisu penghubung yang berfiber.

Tulang Pendek

Berfungsi sebagai daya pergerakan dan bentuknya tidak tetap. Contohnya tarsal (tulang pergelangan kaki), karpal (tulang pergelangan tangan)

Tulang Leper

Tulang ini berbentuk melengkung dan nipis dan berfungsi sebagai ikatan pada otot. Contohnya kepala (tulang-tulang pada tengkorak) dan badan (sternum, scapula, pelvis).

Tulang Tidak Sama Bentuk

Kebanyakkannya terdapat pada tulang belakang dan berfungsi sebagai tempat perlekatan otot. Contohnya tulang servikel, torasik, lumbar, sacrum dan koksiks.

Rawan/Cartilage

Berfungsi sebagai ‘kusyen’ pada tulang, bersifat kenyal dan terdapat di hujung tulang.

Sendi

Sendi merupakan bahagian yang membolehkan system rangka melakukan pergerakan. Tiga pergerakan sendi ialah: Amphiarthroses – pergerakan yang terhad (sendi lutut); Diathroses – pergerakan yang bebas (sendi bahu); Synarthroses – tiada pergerakan (sendi di bahagian tengkorak).

Jenis-jenis Pergerakan Sendi

Pergerakan bebas – sendi pelana, sendio lesung, sendi engsel, sendi pangsi dan sendi gelungsur.

Pergerakan terhad – radius, ulna, fibula, tibia, bahagian pubis, tulang rusuk dan sternum.

Tiada pergerakan – tulang-tulang tengkorak, lengkungan pelvis dan sendi di antara gigi.

Ligamen

Berfungsi untuk menyambungkan tulang dengan tulang, merupakan tisu berfiber dan menyokong pergerakan sendi-sendi tulang.

Tendon

Berfungsi untuk menyambunghkanotot dengan tulang dan meregangkan pergerakan anggota-anggota badan.